چشم ببری یکی از پرفروش ترین نگین ها از خانواده کوارتز بوده که طیف رنگی آن قهوه ای، زرد قهوه ای یا قهوه ای متمایل به قرمز است.
چشم ببری در یک نگاه
- خانواده سنگ: کوارتز
- ساختار بلورین: ترایگونال
- ترکیب شیمیایی: SiO2
- انکسار نور: 1.55-1.54
- انکسار مضاعف: دوبل
- سختی: 6.5 – 7
- وزن مخصوص: 64 تا 2.58
- شفافیت: کدر
چشم ببری یکی از پرفروش ترین نگین ها از خانواده کوارتز است. طیف رنگی آن قهوه ای، زرد قهوه ای یا قهوه ای متمایل به قرمز است. کوارتزها به دو گروه جدا می شوند، گروه مکروکریستال (Microcrystalline) و مایکروکریستال (microcrystalline). مایکروکریستال ها در طبیعت اغلب هم به صورت نیمه شفاف و هم کدر پدید می آیند.
چشم ببری از معروفترین مایکروکریستال های کدر به حساب می رود. آن ساختار ترایگونال دارد که در آن لایه های کره زمین به صورت موازی بر روی همدیگر خوابیده ولی ناخالصی های فیبر مانند بر خلاف جهت لایه ها رشد می کنند و این خود باعث چیدمان و ترکیب خواص اکسید سیلیکون با ناخالصی های خود می شود و در نتیجه باعث ایجاد شاخصه اصلی این نگین یعنی “چشم” آن است.
“چشم” این سنگ با چشم گربه خانواده کریزوبریل تفاوت دارد. روتیل هایی (ناخالصی ها) که مانند قرقره نخ ابریشم داخل سنگ وجود دارند، ظاهر موج مانند دارد، برخلاف خطوط صاف و مستقیم چشم گربه. این خصوصیت امکان تراش چشم ببری را در قالب ها و اندازه های مختلف، حتی تراش تخت، فراهم می سازد. به علاوه، اگر نور را از هر جهت بر روی آن بتابانیم پدیده کتوینسی را در همه زوایا نشان می دهد.
کتوینسی (Chatoyancy) پدیده ای است که زمانی که نور مستقیم و یا حتی (در این مورد) غیر مستقیم بر روی چشم ببری بتابد، ناخالصی های فیبر مانندی که کنار همدیگر چه مستقیم و چه منحنی مستحکم شده اند، شروع به درخشش و تلالو می کنند و سرانجام بیننده نگین، تجسم نگاه کردن به چشم ببر را دارد. در چشم ببری این پدیده کمی بارزتر از نگین های دیگر مورد مقایسه دیده می شود.
بهترین نوع این نگین در کشور آفریقای جنوبی استخراج می شود و رنگ بسیار خوشایند قهوه ای با رگه های زرد متمایل به طلایی دارد. آن وقتی دامبله و یا گوی مانند تراشیده می شود، پدیده Chatoyancy را واضح تر نشان می دهد، بازی رنگ های طلایی روی قهوه ای زمانی که زیر نور مستقیم قرار می گیرد و نشان دادن رنگ قهوه ای روی طلایی هنگامی که فضا تاریکتر می شود.
لازم به ذکر است که نگین چشم ببری را اگر در مقیاس های بزرگ استخراج کنند، می توانند آن را برای استفاده در تزیینات خانه مانند گلدان، شمعدان و یا قاب عکس نیز استفاده کنند.
نگین چشم ببری ازجمله سنگ هایی است که در هنگام مشاهده آن می توان یک بار دیگر به هم زیستی طبیعت، حیات وحش و انسان ها تفکر نمود و در عجب ماند که طی سال های متوالی چگونه انسان توانسته با مشاهده زیبایی طبیعت، روز به روز ابزاری پیشرفته تر اختراع کند تا آن زیبایی را با شکوه تر به هم خویشان خود ارائه نماید.
نویسنده: سرکارخانم هاینوش آبدیان، گوهرشناس و فارغ التحصیل دانشگاه بوستون
ترجمه و ویراستاری: سرکارخانم نائیری بالایانس، دانش آموخته علم اطلاعات و دانش شناسی
جهت بالابردن اطلاعات عمومی خود و مطالعه درباره سنگ های گرانبهای دیگر می توانید به صفحه گوهرشناسی در وب سایت شهر گوهرها مراجعه کنید.
هم اکنون می توانید این مقاله را از طریق واتساپ و تلگرام… به اشتراک بگذارید: