کونزونایت توسط یونانی ها، اولین ملتی که خانواده سپادومین را کشف و آن را سپادومنوس به معنای برخواسته از خاکستر، نامیدند به دنیا معرفی شذ.
در یک نگاه:
- خانواده سنگ: سپادومین
- ساختار بلورین: مونوکلینیک
- ترکیب شیمیایی: LiAlSi2O6
- انکسار نور:1.66 – 1.67
- انکسار مضاعف: دوبل
- سختی: 6.5 – 7
- وزن مخصوص: 3/18
- شفافیت: شفاف
صورتی ملایم همچون یاس، خوشه ای رنگی پنهان شده در زیر خاکستری است که در زمان استخراج دور گوهر پیچیده و از اصالت آن نگهداری می کند.
کونزونایت مرغوب ترین نگین خانواده سپادومین با داشتن رنگی همانند گیاه اسطوخودوس خود را شیفته صنف طلا و جواهر کرده است. رنگ آن بنفش تا صورتی کم رنگ مایل به سفید می باشد و در اوایل سال ۱۸۰۰ میلادی کشف اما بیشتر بعد از سال ۱۹۰۲ مورد شناخت و استفاده جواهرفروشان شده است.
این سیلیکات لیتیوم و آلومینیم نگینی نسبتاً جدید به حساب می آید، اما به دلیل وجود انبوهی از آن در دل کوه های شمال غربی ایالت متحده آمریکا و همچنین کشورهای ماداگاسکار، برزیل، افغانستان و پاکستان جزو گوهرهای نیمه گرانبها به حساب می آید.
لازم به ذکر است که تا به امروز لیتیوم درون آن اهمیت برتری داشته و تنها در دهه های اخیر است که از آن به عنوان گوهری مطلوب نیز استفاده می کنند.
کونزونایت خصوصیات منحصر به فردی دارد که آن را از مابقی سنگ ها جدا کرده و باعث می شود تا احترام خاصی برای آن قایل شویم. در مشخصات بالا آمده است که آن انکسار مضاعف دوبل دارد، این به معنای آن است که بلور آن هنگام تشکیل عناصر خود را طوری چیده که باعث بوجود آمدن دو نقطه شکاف مجذا و مشخص می شود. به این وسیله زمانی که نور به آن تابانده شود،
پرتو نور شکسته شده و به دو مسیر کمی متفاوت حرکت می کند. برای بیننده و مخصوصاً برای کارشناسان این پدیده به صورت دو رنگ صورتی و بنفش که به وضوح دیده می شوند آشکار می شود.
بارزترین ویژگی این گوهر داشتن پدیده ای به نام فسفریسانس (Phosphorescence) می باشد. این خاصیت زمانی بروز می کند که سنگ مورد مطالعه برای مدت طولانی تحت معرض مستقیم نور آفتاب و یا پرتوهای اولتراوایولت (Ultraviolet) قرار گیرد و لذا به مکانی تاریک برده شود، آن تلألو خود را نگاه داشته و همراه کسی که آن را بر زیورآلات خود حمل می کند، می درخشد.
مذکور است که به دلیل وجود این پدیده است که در بعضی مواقع نگین کم رنگ شده و یا سفید رنگ می شود. لذا طراحان آزموده وجود این واقعیت را در نظر داشته و جواهراتی را اجرا می کنند که مخصوص مهمانی های شامگاه باشد تا درخشندگی صبح هنگام از زیبایی محسور کننده نگین چیزی را کم نکند.
سنگی که تنها حدود یکصد سال شهرت دارد می تواند چندین نوع امیتاسیون هایی (بدل ها) را که هم رنگ خود هستند داشته باشد. نامدارترین آنها می توانند مورگانایت، یاقوت و کوارتز صورتی باشند.
لازم به ذکر است که انواع سنگ های نام برده هیچ کدام انکسار مضاعف نداشته و از لحاظ کیفیت ناخالصی های بیشتری نسبت به کونزونایت دارند.
مشهورترین زیورآلاتی که از این گوهر ساخته شده، گردنبندی متعلق به خانم الیزابت تیلور – هنرپیشه معروف – بوده که در عکس زیر مشاهده می فرمایید. اضافه بر آن بزرگ ترین آن با وزن ۸۸۰ قیراط، امروزه در موزه اسمیتسونین (Smithsonian) واشنگتون موجود است.
نویسنده: سرکارخانم هاینوش آبدیان، گوهرشناس و فارغ التحصیل دانشگاه بوستون
ترجمه و ویراستاری: سرکارخانم نائیری بالایانس، دانش آموخته علم اطلاعات و دانش شناسی
جهت بالابردن اطلاعات عمومی خود و مطالعه درباره سنگ های گرانبهای دیگر می توانید به صفحه گوهرشناسی در وب سایت شهر گوهرها مراجعه کنید.
هم اکنون می توانید این مقاله را از طریق واتساپ و تلگرام… به اشتراک بگذارید: